حرف آخر ایران در مذاکرات هسته ای

پایگاه رهنما:

با روی کار آمدن دولت سیزدهم در ایران روند مذاکرات هسته ای وارد مرحله جدیدی شد و این دولت در عین  اهتمام بر پیگیری حقوق ملت ایران در روند مذاکرات هسته ای که به دلیل خروج ترامپ از برجام هزینه های زیادی را بر ایران تحمیل کرده بود،کوشید تا روند اداره کشور به ویژه برنامه های اقتصادی را از مذاکرات هسته ای  جدا کرده و تلاش کند تا بر چالش اصلی اقتصاد کشور در سال های اخیر که همانا شرطی شدن اقتصاد به برجام بود، غلبه کند .

تهیه 4سند  بر اساس شروط تعیین شده از سوی رهبر معظم انقلاب  و قانون مصوب مجلس و ارائه آن به 1+4 به عنوان دستور کار مذاکرات در آغاز کار دولت، نشان دهنده عزم ایران در اجرای یک مذاکره خوب بود، اما برخلاف ایران، طرف غربی طی یک سال گذشته همچون سالهای قبل تلاش داشت تا با تشدید فشارها و تحریم‌ها و بحران سازی داخلی ومدیریت افکار عمومی ایران از طریق استمرار یک جنگ پیچیده شناختی ، ظرفیت و توان ایران را در مذاکرات کاهش داده و بتواند  اراده و شروط  خود را بر ایران تحمیل کند؛ به گونه‌ای که حتی ابزار آژانس  انرژی هسته ای را نیز  بارها به کار گرفته و ایران را نسبت به ارسال پرونده هسته ای به شورای امنیت سازمان ملل تهدید کرد، که البته از این ترفند نیز چیزی عایدش نشد  و ایران از مواضع و اصول بر حق خود که همانا رعایت مصالح ملی وحقوق مردم ایران بود، کوتاه نیامد.به گونه ای که  دولت جدید آمریکا را وادار به اعتراف به شکست در راهبرد  فشار حداکثری و اذعان به  انزوای آمریکا در جهان کرد.

 اما در ماه های اخیر چند تحول مهم به وقوع پیوسته است که  نهایتاً غربی ها را وادار کرد تا با تعدیل مواضع خود در روند مذاکرات هسته ای بخشی از شروط ایران را بپذیرند و نتیجه آنکه در این دوره جدید از مذاکرات در ۱۲ مرداد به مدت ۴ روز در وین برگزار شد، در قالب یک متن جدید از سوی اتحادیه اروپا به ایران وآمریکا  پیشنهاد شد و در نهایت وزارت امور خارجه ایران دوشنبه شب مورخ ۲۴ مردادماه نظرات و پیشنهاد اصلاحی خود را در مورد متن مذکور برای اتحادیه اروپا ارسال کرد. تحولات موثر در تغییر نگاه غرب را در چند محور می توان برشمرد:

1- ناتوانی غرب در اثر گذاری بر روندهای داخل ایران و ایجاد بحران داخلی متاثر از تشدید فشارها و تحریم‌ها؛

 2-توفیق نسبی دولت در جداسازی روند اقتصاد کشور از مذاکرات هسته ای که ایجاد ثبات در بازار ارز ایران و تداوم فروش نفت به رغم تحریم ها وتأمین ارز مورد نیاز کشور را در پی داشت؛

 ۳-اوج گیری روند پیشرفت های هسته ای ایران در تولید و نصب سانتریفیوژهای جدید و افزایش میزان اورانیوم غنی شده 20 و60 درصد که به تعبیر غربی‌ها؛ ایران را در حوزه توانمندی هسته ای به نقطه بدون بازگشت نزدیک کرده است؛

 4-تاثیر جنگ اوکراین و تحریم روسیه در رشد قیمت جهانی نفت،کاهش ذخایر نفت استراتژیک آمریکا  و ایجاد بحران انرژی در جهان به ویژه برای کشورهای اروپایی؛

5- روند افزایش تورم جهانی و درگیر شدن چندین کشور اروپایی با بحران داخلی وسقوط دولت های آنها  که تداوم افزایش قیمت نفت می تواند به این بحران دامن بزند .امید غرب به این است که ورود نفت ایران به بازار جهانی می تواند در مهار این بحران مؤثر باشد؛

6-  شکست بایدن در سفر منطقه‌ای برای تشویق کشورهای منطقه برای افزایش میزان تولید نفت برای جلوگیری از بحران پیش رو؛

 ۷- تحولات داخلی آمریکا و تلاش این کشور برای جلوگیری از شکست دموکرات ها در انتخابات آینده با امید موفقیت در مذاکرات هسته ای.

مجموعه تحولات فوق، غرب را برای رسیدن  به یک توافق برای جلوگیری از روند پیشرفت های فعالیت هسته ای ایران و حل بحران پیش روی انرژی، امیدوارکرده و به ارائه متن مذکور از سوی اروپا منجر شده است که در آن در عین رعایت برخی از شرایط ایران اما برخی از ضعف ها هنوز در متن پیشنهادی برای حل و فصل پرونده  هسته ای وجود دارد و ایران پیشنهادهای خود را در مورد این متن پیرامون حل و فصل پرونده مطالعات ادعایی(P M D)، تضمین تعهدات آمریکا و  لغو تحریم ها به طرف اروپایی اعلام کرده است .

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا سه شنبه گذشته گفت که نظرات ایران را از طریق اتحادیه اروپا دریافت کرده است. پرایس افزود: «ما پاسخ‌های ایران را از طریق اتحادیه اروپا دریافت کرده‌ایم و در حال بررسی آنها هستیم. ما نظرات خود را با اتحادیه اروپا در میان خواهیم گذاشت». پرایس اضافه کرد: «موضوعات بزرگ درباره برجام تا حد زیادی حل و فصل شده است». سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اضافه کرد: «روند مذاکرات برجام بیشتر از آنچه نیاز داشته، ادامه یافته است».

اکنون توپ در میدان آمریکا و اروپایی هاست؛ این می تواند  آخرین فرصت برای کشورهای غربی برای پیگیری ادامه روند مذاکرات باشد  و این آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هستند که باید رفتار خود را در بحث تداوم مذاکرات اصلاح کرده و به نوعی از دامن زدن به بحران جهانی متاثر از روند مذاکرات پرهیز کنند. ایران بار‌ها اعلام کرده که در توافق احتمالی از خطوط قرمز خود که همان تأمین منافع ملی است عدول نخواهد کرد و تا زمانی که اطمینان نداشته باشد که از دستاورد‌های برجام منتفع خواهد شد،پای هیچ توافقی را امضا نخواهد کرد.